Ίλιγγος
Προκειμένου να κατανοήσουμε τι είναι ο ίλιγγος, ποιες αιτίες δημιουργούν ίλιγγο & ποια είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας του θα πρέπει πρώτα να μιλήσουμε για το αυτί, τον λαβύρινθο & την ανατομία του.
Ανατομία των λαβύρινθων
Ο λαβύρινθος αποτελεί το έσω τμήμα του αυτιού. Ο άνθρωπός διαθέτει δύο αυτιά, κατά συνέπεια διαθέτει δύο λαβυρίνθους. Ο κάθε λαβύρινθος αποτελείται από δύο τμήματα, τον πρόσθιο λαβύρινθο και τον οπίσθιο λαβύρινθο.
Πρόσθιος λαβύρινθος & ίλιγγος
Ο πρόσθιος λαβύρινθος ονομάζεται και κοχλίας. Η δουλειά του κοχλία είναι να μετατρέπει το ήχο που φθάνει σε αυτόν διαμέσου του τυμπάνου και των οσταρίων σφύρα-ακμονα-αναβολέα, σε ασθενές ηλεκτρικό ρεύμα. Το ρεύμα αυτό μεταφέρεται διαμέσου του ακουστικού νεύρου στα ακουστικά κέντρα του εγκεφάλου όπου κατόπιν επεξεργασίας γίνεται αντιληπτός ο ήχος (ομιλία κλπ)..
Οπίσθιος λαβύρινθος & ίλιγγος
Ο οπίσθιος λαβύρινθος έχει σχέση με την ισορροπία. Όπως προαναφέρθηκε, κάθε λαβύρινθος αποτελείται από δύο τμήματα, τον πρόσθιο λαβύρινθο ή κοχλία και τον οπίσθιο λαβύρινθο. Έχουμε δηλ δύο οπίσθιους λαβύρινθους (ένα σε κάθε αυτί).
Όπως τα μάτια είναι η αρχή του οπτικού συστήματος έτσι και κάθε οπίσθιος λαβύρινθος είναι η αρχή του αιθουσιαίου συστήματος
Κάθε οπίσθιος λαβύρινθος (ΟΛ) στέλνει στον εγκέφαλο αριθμό σημάτων. Όταν η κεφαλή του ανθρώπου είναι ακίνητη, τότε ο κάθε ΟΛ στέλνει τον ίδιο αριθμό σημάτων προς τον εγκέφαλο που είναι συγκεκρινένος. Ας ονομάσουμε χ τον αριθμό των σημάτων που στέλνει ο κάθε ΟΛ στον εγκέφαλο όταν αυτός είναι ακίνητος.
Σχήμα 1: Ο εγκέφαλος δέχεται τον ίδιο αριθμό σημάτων και από τους δύο οπίσθιους λαβύρινθους (ας υποθέσουμε χ αριθμό σημάτων δέχεται από τον αριστερό ΟΛ και χ σήματα από τον δεξιό ΟΛ. Στο σχήμα οι 9 κάθετες γραμές κάτω από κάθε ΟΛ αναπαριστούν σχηματικά ότι και οι δύο οπίσθιοι λαβύρινθοι αποστέλλουν τον ίδιο αριθμό σημάτων αστον εγκέφαλο όταν η κεφαλή του ανθρώπου είναι ακίνητη).
Όταν ο άνθρωπος στρίψει το κεφάλι του προς τα δεξιά, τότε ο δεξιός ΟΛ θα στείλει στον εγκέφαλο περισσότερα σήματα από ότι ο αριστερός ΟΛ. Όσο περισσότερα σήματα θα στείλει ο δεξιός ΟΛ τόσο λιγότερα θα στείλει ο αριστερός ΟΛ. Ας υποθέσουμε ότι και οι δύο ΟΛ αποστέλλουν χ σήματα όταν το κεφάλι του ανθρώπου είναι ακίνητο.
Εάν το κεφάλι του ανθρώπου στρίψει προς τα δεξιά με γωνιακή επιτάχυνση 30 μοίρες/sec2 τότε ο δεξιός ΟΛ θα στείλει προς τον εγκέφαλο χ+30 σήματα και ο αριστερός χ-30 σήματα, ενώ εάν το κεφάλι του ανθρώπου στρίψει προς τα δεξιά με γωνιακή επιτάχυνση 55 μοίρες/sec2 τότε ο δεξιός ΟΛ θα στείλει προς τον εγκέφαλο χ+55 σήματα και ο αριστερός χ-55 σήματα. Ο εγκέφαλος κωδικοποιώντας την διαφορά σημάτων που δέχεται κάθε φορά από τους δύο ΟΛ, αντιλαμβάνεται ότι την δεύτερη φορά, δηλ. όταν δέχεται από τον δεξιό ΟΛ χ+55 σήματα και από τον αριστερό χ-55 σήματα, περιστρέφεται πρός τα δεξιά πιό γρήγορα από ότι περιστρεφότανε την πρώτη φορά πού ελάμβανε από τον δεξιό ΟΛ χ+30 σήματα και από τον αριστερό χ-30 σήματα. (Ο αριθμός των σημάτων που αναγράφεται ότι αποστέλλονται στον εγκέφαλο, πχ χ+30 σήματα και χ-30 σήματα αναφέρεται σαν παράδειγμα και είναι σχηματικός).
Ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την κίνηση της κεφαλής, κυρίως από τα σήματα που δέχεται από τους οπίσθιους λαβυρίνθους.
Βλάβη αριστερού οπίσθιου λαβύρινθου
Όταν ο αριστερός οπίσθιος λαβύρινθος (ΟΛ) υποστεί βλάβη , δεν θα στέλνει σήματα στον εγκέφαλο ή θα στέλνει πολύ λίγα, ενώ ο δεξιός ΟΛ θα συνεχίσει να στέλνει κανονικά τα σήματά του. Ο εγκέφαλος όμως έχει κωδικοποιήσει την πρόσληψη περισσοτέρου αριθμού σημάτων από τον δεξιό ΟΛ σε σχέση με τον αριστερό ΟΛ, ως περιστροφή της κεφαλής προς τα δεξιά. Δηλαδή ενώ είναι ακίνητη η κεφαλή ο άνθρωπος αισθάνεται ότι περιστρέφεται, έχει δηλαδή ίλιγγο. Όσο είναι μεγαλύτερη η διαφορά των σημάτων που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος τόσο μεγαλύτερη είναι και η ένταση του ιλίγγου.
Αιθουσιαίο Σύστημα : (Κεντρική Περιφερική Μοίρα)
Όπως το μάτι είναι η αρχή του οπτικού συστήματος έτσι και ο οπίσθιος λαβύρινθος είναι η αρχή του αιθουσιαίου συστήματος. Το μάτι είναι η περιφερική μοίρα του οπτικού συστήματος. Κεντρικότερα του ματιού, το οπτικό σύστημα συνεχίζεται με το οπτικό νεύρο, το οποίο συνδέεται με κέντρα του εγκεφάλου που είναι εξιδικευμένα στην αντίληψης της όρασης.
Κατά αντιστοιχία ο οπίσθιος λαβύρινθος είναι η περιφερική μοίρα του αιθουσιαίου συστήματος το οποίο συνεχίζεται κεντρικότερα με το αιθουσιαίο νεύρο, το οποίο με την σειρά του συνδέεται με κέντρα του εγκεφάλου που είναι εξιδικευμένα στην αντίληψη της ισορροπίας.
Βλάβη του αιθουσιαίου συστήματος είτε στην περιφερική του μοίρα (οπίσθιος λαβύρινθος) είτε στην κεντρική του μοίρα (κέντρα του εγκεφάλου που ανήκουν στο αιθουσιαίο σύστημα) θα προκαλέσουν ίλιγγο ή αστάθεια.
Βλάβες είτε στο περιφερικό είτε στο κεντρικό μέρος του αιθουσιαίου συστήματος μπορούν να προκαλέσουν ίλιγγο ή αστάθεια.
Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τον ίλιγγο ; Επικοινωνήστε με τον Ωτορινολαρρυγγολόγο Δρ. Ευάγγελο Αλογδιανάκη και ενημερωθείτε αναλυτικά σχετικά με τη θεραπεία που αφορά στη δική σας προσωπική περίπτωση.
Ζάλη : ασκήσεις που μπορούν να βοηθήσουν να ξεπεράσω τη ζάλη μου.
